Otrzymałem dekret sądu biskupiego stwierdzający nieważność mojego małżeństwa. Zamierzam zawrzeć nowe małżeństwo sakramentalne, jednakże w dekrecie jest napisane, że nie mogę zawrzeć sakramentalnego małżeństwa bez konsultacji z Sądem Biskupim. Co to oznacza?

Wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa wydany w pierwszej instancji i nie zaskarżony do drugiej instancji staje się wykonalny, co daje możliwość wstąpienia w nowy związek małżeński. Niekiedy jednak taki wyrok może zostać zaopatrzony w klauzulę zakazującą zawarcia małżeństwa, co oznacza, że osoba, po której stronie wystąpiła przyczyna nieważności, nie może zawrzeć nowego małżeństwa bez zgody bądź sądu, który wydał wyrok, bądź biskupa, w którym ma być zawarte nowe małżeństwo.

Kiedy sąd orzekający nieważność małżeństwa może nałożyć taki zakaz?

Wtedy, kiedy istnieje przypuszczenie, że okoliczności, które spowodowały za pierwszym razem nieważność małżeństwa mogą również doprowadzić do nieważności kolejnego.  

wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa wraz z klauzulą wyrokowąwyrok stwierdzający nieważność małżeństwa wraz z klauzulą wyrokową

W jakich przypadkach sąd musi nałożyć klauzulę zakazującą zawarcia nowego małżeństwa? (obligatoryjne) 

Pierwszym obligatoryjnym przypadkiem, kiedy Sąd jest związany nałożeniem klauzuli jest niemoc płciowa, inaczej określana również jako impotencja, która powoduje niemożność dokonania stosunku płciowego nie tylko w stosunku do osoby, z którą ma być zawierany związek małżeński, ale w ogóle w odniesieniu do innych osób. Co do strony, do której w toku procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa okazało się, że cierpi na taką niemoc płciową, zakaz zawarcia nowego małżeństwa zostanie bezwzględnie nałożony.

Drugim obligatoryjnym przypadkiem, kiedy Sąd jest związany nałożeniem klauzuli są zaburzenia psychiczne stanowiące przyczynę niezdolności do zawarcia związku małżeńskiego, a tym samym stanowiące przyczynę nieważności małżeństwa mające charakter trwały, co oznacza, że w chwili wydawania wyroku u strony nadal te zaburzenia występowały.

W jakich przypadkach sąd może, ale nie musi nałożyć klauzulę wyrokową? (fakultatywne) 

W sytuacji, w której jedna ze stron stała się przyczyną podstępu lub symulacji. To od sędziego zależy, po rozważeniu okoliczności danego przypadku, czy na daną stronę taki zakaz na nałożyć czy, też nie.

Obok wyżej wymienionych przypadków, sądy kościelne często nakładają na klauzulę zakazującą zawarcia nowego związku małżeńskiego, również w przypadku postawienia przez nią warunku podczas zawierania małżeństwa, które z tego powodu uznane zostało za nieważne. Sąd może bowiem w zależności od okoliczności wprowadzić zakaz również w innych przypadkach niewymienionych powyżej, jeżeli według jego uznania nałożenie takiego zakazu będzie konieczne.

Kto może uchylić klauzulę wyrokową?

Jeżeli klauzula została nałożona z uwagi na obligatoryjne przypadki, czyli trwałą niemoc płciową lub trwałe zaburzenia psychiczne stanowiące przyczynę nieważności małżeństwa to zdjęcie takiego zakazu należy do sądu, który wydał wyrok.

Jeżeli klauzula została nałożona z uwagi na fakultatywne przypadki, czyli ze względu na wyżej opisane: podstęp, symulację lub warunek, do uchylenia zakazu będzie potrzebna zgoda biskupa diecezjalnego właściwego ze względu na miejsce, w którym nowe małżeństwo będzie zawierane.

Jaka jest procedura uchylenia klauzuli zakazującej zawarcia nowego małżeństwa?

W skrócie procedura uchylania klauzul zakazujących zawarcie nowego małżeństwa ogranicza się do odpowiedniej prośby przez petenta, jego przesłuchania, złożenia opinii przez biegłego sądowego, a także wydania przez kompetentną władzę (patrz pkt wyżej) dekretu uchylającego klauzulę, jeżeli decyzja jest pozytywna.

Po uchyleniu zakazu, strona której zakaz dotyczył może zawrzeć nowy sakramentalny związek małżeński.